Küreselleşmenin Sonu, Finansal Varlıkların Tasfiyesiyle Karşı Karşıya

İkinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden 2024'e kadar, eşi benzeri görülmemiş bir süper boğa piyasası yaşadık. Bu sürekli yükseliş, "piyasa asla sorun yaşamayacak" düşüncesine alışkın olan birkaç nesil pasif yatırımcılar yetiştirdi. Ancak, bu şölenin sona erdiği görünmektedir ve birçok kişi tasfiye ile karşı karşıya kalacak.

Bu noktaya nasıl geldik?

1939'dan 2024'e kadar süren süper boğa piyasası, küresel ekonomiyi yeniden şekillendiren bir dizi yapısal değişimden kaynaklanıyor ve Amerika her zaman merkezi bir konumda bulunuyor.

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra küresel süper güç haline geldi

İkinci Dünya Savaşı, Amerika Birleşik Devletleri'ni "özgür dünya" lideri konumuna itti. 1945 yılında, Amerika, dünya genelindeki sanayi ürünlerinin yarısından fazlasını üretmiş, dünya ihracatının üçte birini kontrol etmiş ve dünya altın rezervlerinin yaklaşık üçte ikisini elinde bulundurmuştur. Bu ekonomik hegemonyanın temeli, gelecek on yıllar boyunca büyüme için atılmıştır.

Birinci Dünya Savaşı sonrası izolasyonculuğun aksine, İkinci Dünya Savaşı sonrası Amerika, küresel liderlik rolünü aktif bir şekilde benimsedi, Birleşmiş Milletler'in kurulmasını teşvik etti ve Batı Avrupa'ya büyük miktarda fon akıtan "Marshall Planı"nı uyguladı. Bu yalnızca bir yardım değil, aynı zamanda Amerikan ürünleri için yeni pazarlar yaratma çabasıydı ve kültürel ve ekonomik üstünlüğü pekiştirdi.

İşgücü Genişlemesi: Kadınlar ve Azınlıklar

İkinci Dünya Savaşı sırasında, yaklaşık 6.7 milyon kadın işgücü piyasasına girdi ve bu, kadınların iş gücüne katılım oranının kısa sürede %50'den fazla artmasına neden oldu. Savaş sonrasında birçok kadın işlerinden ayrılmasına rağmen, bu büyük seferberlik, toplumun kadınların istihdamına bakışını kalıcı şekilde değiştirdi.

1950 yılına kadar, evli kadınların büyük ölçekli istihdam eğilimi daha belirgin hale geldi. "Evlilik yasağı" (evli kadınların çalışmasını yasaklayan politika) kaldırıldı, yarı zamanlı işler arttı, ev işleriyle ilgili teknolojik yenilikler ve eğitim seviyesinin yükselmesi, kadınların geçici işlerden ekonomik sisteme uzun vadeli katılımcılara dönüşmesini sağladı.

Benzer bir eğilim, azınlık gruplarında da görülmektedir; bu gruplar giderek daha fazla ekonomik fırsat elde etmektedir. Bu iş gücü genişlemesi, Amerika'nın üretim kapasitesini etkili bir şekilde artırmış ve on yıllarca süren ekonomik büyümeyi desteklemiştir.

Soğuk Savaş Zaferi ve Küreselleşme Dalgası

Soğuk Savaş, II. Dünya Savaşı sonrasında Amerika'nın siyasi ve ekonomik rolünü şekillendirdi. 1989'a gelindiğinde, Amerika 50 ülkeyle askeri ittifaklar kurmuş ve dünya genelinde 117 ülkede 1.5 milyon asker bulunduruyordu. Bu sadece askeri güvenlik için değil, aynı zamanda Amerika'nın küresel ekonomik etkisini tesis etmek içindi.

1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından, Amerika Birleşik Devletleri, birçok kişinin tek kutuplu dünya olarak gördüğü bir döneme girerek, küresel tek süper güç haline geldi. Bu sadece ideolojik bir zafer değil, aynı zamanda global piyasanın açılmasıydı; Amerika, küresel ticaret düzenini domine etme imkanı buldu.

1990'ların sonundan 21. yüzyılın başlarına kadar, Amerikan şirketleri yeni pazarlara büyük ölçüde açıldılar. Bu doğal bir evrim değil, uzun vadeli politika seçimlerinin bir sonucuydu. Batı kapitalizminin Doğu komünizmini yenmesi yalnızca askeri veya ideolojik üstünlükle olmadı. Batı'nın özgür demokratik sistemi daha uyumlu olup, 1973 petrol krizinin ardından ekonomik yapıyı etkili bir şekilde ayarlayabildi. 1979'daki "Volcker Şoku" Amerika'nın küresel finansal hegemonyasını yeniden şekillendirdi ve küresel sermaye piyasalarını, Amerika'nın post-endüstriyel çağda büyümesi için yeni bir motor haline getirdi.

Bu yapısal dönüşümler, eşi benzeri görülmemiş bir finansal varlık süper boğa piyasasını destekledi. Ancak, temel sorun şu: Bu dönüşümler tek seferlik olaylar ve tekrarlanamaz. Şu anda, her iki parti de deglobalizasyonu teşvik ediyor ve bu uzun dönemli büyümenin son desteğinin çekildiğine tanık oluyoruz.

Sonra ne olacak?

Ancak, ne yazık ki, herkes piyasanın tarihsel normalliklerine geri dönmesini umuyor. Piyasa konsensüsü şu: Durum daha da kötüleşecek, ardından merkez bankası yeniden para basacak ve biz de kazanmaya devam edeceğiz... Ama gerçek şu ki: Bu insanlar kesimhaneye doğru yürüyor.

Son yüzyıldaki boğa piyasası, tekrarlanamaz olaylar dizisi üzerine inşa edilmiştir ve bunların bazı faktörleri bile tersine dönmektedir.

• Kadınlar bir daha asgari ölçekte işgücü piyasasına girmeyecek: Aslında, doğum oranını artırmayı teşvik eden doğum yanlılarıyla birlikte, kadınların iş gücüne katılım oranı düşebilir.
• Azınlıklar bir daha işgücü pazarına büyük ölçüde kabul edilmeyecek: Aslında, iki partinin göç politikalarındaki tutumu neredeyse aynı derecede sert.
• Faiz oranları bir daha düşmeyecek: Aslında, her seçilmiş lider, enflasyonun yeniden seçilmeleri için en büyük tehdit olduğunun farkındadır. Bu nedenle, hükümetler faiz indirimlerinden ve enflasyonun yeniden alevlenmesinden kaçınmaya çalışacaktır.
• Daha fazla küreselleşmeyeceğiz: Aslında, politikalar tamamen ters yönde ilerliyor.
• Bir başka dünya savaşı kazanmamız mümkün değil: aslında, bir sonraki savaşı kaybetme ihtimalimiz bile var gibi görünüyor.

Benim görüşüm çok basit: Son yüzyılda borsa yükselişini destekleyen tüm küresel makro eğilimler şimdi tersine dönüyor. Piyasaların nasıl gideceğini düşünüyorsunuz?

Goblin Kasabası

Bir imparatorluk çöküşe geçtiğinde, günler gerçekten zor geçiyor. Eğer 1989'da Nikkei 225 endeksinin tarihsel zirvesinden alım yapıp bugün kadar tutmuş olsaydınız, 36 yıl geçti ve getirin yaklaşık -%5 olurdu. Bu, tipik bir "al ve tut, ızdırap çek" durumudur. Bence biz de aynı yolda ilerliyoruz.

Daha kötüsü, sermaye kontrolü ve mali baskı politikalarına hazırlıklı olmalısınız. Pazarın yükselmeyeceği, hükümetin gerçeği kabul edeceği anlamına gelmez. Geleneksel para politikaları başarısız olduğunda, hükümet daha doğrudan finansal kontrol araçlarına yönelir.

yaklaşan sermaye kontrolü

Finansal baskı, tasarruf sahiplerinin enflasyon seviyesinin altında bir getiri elde etmesini sağlamak anlamına gelir, böylece bankalar işletmelere ve hükümetlere ucuz krediler sağlayabilir ve borç geri ödeme baskısını azaltabilir. Bu strateji, hükümetlerin yerel para birimi borçlarını tasfiye etme konusunda özellikle etkilidir. 1973 yılında Stanford Üniversitesi'nden bir ekonomist, bu terimi gelişen pazar ülkelerinin ekonomik büyümeyi engelleyen politikalarını eleştirmek için ilk kez kullanmıştır, ancak günümüzde bu stratejiler giderek daha fazla gelişmiş ekonomilerde görülmektedir.

ABD'nin borç yükü GSYİH'nın %120'sini aşarken, geleneksel yöntemlerle borç geri ödemenin olasılığı giderek azalıyor. Finansal baskının "oyun kılavuzu" artık uygulanmaya veya test edilmeye başlandı, bunlar arasında:

• Hükümet borçları ve mevduat faiz oranlarını doğrudan veya dolaylı olarak sınırlamak
• Hükümet finansal kurumları kontrol eder ve rekabet engelleri oluşturur.
• Yüksek teminat gereksinimleri
• Kapalı bir iç borç piyasası yaratmak, kurumları devlet tahvilleri satın almaya zorlamak
• Sermaye kontrolü, varlıkların sınır ötesi hareketlerini kısıtlamak

Bu bir teorik varsayım değil, gerçek bir vakadır. 2010'dan bu yana, ABD federal fon oranı enflasyon oranının altında %80'den fazla bir süre kalmıştır, bu da aslında tasarruf sahiplerinin zenginliğini borç alanlara (hükümete de dahil) zorla aktarmaktır.

Emeklilik hesabınız: Hükümetin bir sonraki hedefi

Eğer hükümet, borç krizi önlemek için tahvil satın almak veya faiz oranlarını düşürmek amacıyla para basmaya güvenemezse, emeklilik hesaplarınıza göz dikmeye başlayacaklardır. Gelecekte, 401(k) gibi vergi avantajlı hesapların giderek daha fazla "güvenli ve sağlam" devlet tahvilleri ile zorunlu olarak yapılandırılacağını tamamen hayal edebiliyorum. Hükümet artık para basmak zorunda kalmayacak, sadece sistemdeki mevcut fonları doğrudan kullanacak.

Bu, son birkaç yılda gördüğümüz senaryo tam olarak bu:

• Donmuş Varlıklar: Nisan 2024'te, hükümet belirli ülkelerin ABD'deki rezerv varlıklarını el koyma yetkisi veren bir yasayı imzaladı ve bu, hükümetin döviz rezervlerini istediği zaman dondurabileceği bir emsal oluşturdu. Gelecekte, bu uygulama yalnızca jeopolitik rakiplere yönelik olmayabilir.
• Kanada Özgürlük Konvoyu protestosu: Hükümet, mahkeme onayı olmadan yaklaşık 280 banka hesabını dondurdu. Mali yetkililer, bunun sadece fon akışını kesmek için değil, aynı zamanda protestocuları "korkutmak" ve onların "ayrılma kararı vermelerini sağlamak" amacıyla yapıldığını kabul etti.

Altın Zorla Alım ve İzleme

Bu şaşırtıcı değil, Amerika'nın tarihine benzer eylemlerle doludur:

1933'te hükümet, vatandaşların altınlarını teslim etmelerini zorunlu kılan bir idari emir yayımladı, aksi takdirde hapis cezasıyla karşı karşıya kalacaklardı. Uygulama gücü sınırlı olmasına rağmen, Yüksek Mahkeme hükümetin altınları toplama hakkını destekledi. Bu bir "gönüllü satın alma planı" değil, "zorla servet el koyma" idi, sadece "adil piyasa fiyatı" ticareti olarak paketlenmişti.

Hükümetin gözetim yetenekleri 11 Eylül olayından sonra hızla genişledi. İlgili yasalar, hükümet kurumlarına Amerikalı vatandaşların uluslararası iletişimini izleme konusunda neredeyse sınırsız yetkiler verdi. Bazı yasalar, hükümetin kitap okuma kayıtlarınızı, öğrenim materyallerinizi, satın alma geçmişinizi, tıbbi kayıtlarınızı ve kişisel finans bilgilerinizi toplamasına izin veriyor ve bunu herhangi bir makul şüphe olmadan yapabiliyor.

Sorun "finansal baskı gelecek mi" değil, "ne kadar ciddi olacak". Küreselleşmenin sona ermesiyle ekonomik baskılar arttıkça, hükümetlerin sermaye üzerindeki kontrolü yalnızca daha doğrudan ve sert hale gelecektir.

Altın ve Bitcoin

1970'ten bu yana altın aylık grafik, dünyadaki en güçlü mum grafiğidir.

Eleme yöntemine dayanarak, satın almak için en uygun finansal varlık artık açıktır - piyasayla geçmişte hiçbir ilişkisi olmayan, hükümetler tarafından el konulması zor olan ve batılı hükümetler tarafından kontrol edilmeyen bir varlığa ihtiyacınız var. Aklıma iki tane geliyor, bunlardan biri son 12 ayda 60 trilyon dolarlık piyasa değerine arttı. Bu en belirgin boğa piyasası sinyali.

Küresel Altın Rezerv Yarışı

Birçok ülke, küresel ekonomik dengelerdeki değişikliklere yanıt olarak hızlı bir şekilde altın rezervlerini artırıyor:

• Bir ülke: Ocak 2025'te tek ayda 5 ton altın alımı yaptı, üç ay üst üste net alım gerçekleştirdi, toplamda 2,285 ton tutuldu.
• Diğer ülke: 2,335.85 ton altın kontrol ediyor ve dünya çapında beşinci en büyük altın rezervine sahip.
• Üçüncü Ülke: Dünya genelinde sekizinci sırada, 853.63 ton tutuyor ve sürekli olarak artırıyor.

Bu rastgele bir davranış değil, stratejik bir düzenlemedir. Bazı ülkelerin döviz rezervleri dondurulduktan sonra, dünya çapındaki merkez bankaları buna dikkat etti. 57 merkez bankasını kapsayan bir araştırma, katılımcıların %96'sının altının güvenli bir varlık olarak itibarını, yatırım yapmaya devam etme motivasyonu olarak gördüğünü göstermektedir. Dolar cinsinden varlıklar bir kalemde dondurulabiliyorken, kendi ülkelerinde tutulan fiziksel altın oldukça cazip hale gelmektedir.

Sadece 2024 yılında, bir ülke 74.79 ton altın rezervi artırdı ve artış oranı %13.85 oldu. Diğer bir ülkenin altın rezervi ise 89.54 ton arttı ve artış oranı %25'e yaklaştı. Hatta bazı küçük ülkeler de, 2025 Ocak ayında 8 ton altın artırarak altın varlıklarını 391 tona çıkardılar ki bu da döviz rezervlerinin %82'sini oluşturuyor. Bu bir tesadüf değil, finansal sistemin silah haline getirilmesinden kurtulmak amacıyla uyumlu bir eylem.

Hükümetler, altın konusunda en rahat olanıdır çünkü altını rezerv ve ticaret işlemleri için kullanma sistemleri kurmuşlardır. Bazı ülke merkez bankalarının altın rezervleri, dünya merkez bankalarının toplam altın rezervlerinin %20'sinden fazlasını oluşturmaktadır. Bir ülkenin merkez bankası başkanının 2025 Ocak ayında belirttiği gibi, "altın rezervinin para birimi tarafsızlığına" geçiş yapıyorlar, hedefleri uluslararası rezervleri artırmak ve "ekonomiyi dışsal şoklara karşı korumak".

Bitcoin

Bu altın hakimiyetindeki dönem birkaç ay hatta birkaç yıl sürebilir, ancak sonunda sınırlılıkları ortaya çıkacaktır. Birçok küçük ve orta ölçekli ülkenin altının küresel lojistiğini yönetmek için yeterli bankacılık sistemi ve donanması yoktur; bu ülkeler, altının yerini Bitcoin'in alması için en erken benimseyen gruplardan biri olabilir.

• Bir ülke: 2021 yılında